Diyabetik Ayak
Şeker hastalığı vücudun bir çok organını etkileyen çoklu organ hastalığıdır. Bunlardan biri de ayak olmakla birlikte aslında ayakların sinir ve damarlarını etkileyerek ayak yaralarına neden olur ve aynı zamanda oluşan yaraların iyileşmesini de geciktirir. Bu yüzden tedavinin en önemli basamaklarından biri de şeker hastalığının kontrol altına alınmasıdır. Bu yaraların bir diğer önemi aynı zamanda şeker hastalığının ileri evrede olduğunun göstergesidir.
Diyabetik ayak dediğimiz şeker hastalarında görülen ayak yaralarıdır. Zor iyileşen veya iyileşmeyen yaralar olarak bilinir. Bunlar çoklukla parmak ve topuklarda ortaya çıkar. Bu yaralar şeker hastalığının neden olduğu nöropati (sinir uçlarının harabiyetine bağlı ağrı duymama) veya bacak damar tıkanıklığına bağlı oluşur.
Peki yaralar nasıl oluşur?
Şeker hastalığına bağlı sinir kaybı sonucu duyu kusuru gelişir, hastanın fark etmediği travmalar nedeniyle yara ile sonuçlanır. Bu hastalarda süreç böyle olup sadece duyu kusuru vardır, bazı hastalarda hem duyu kusuru hem damar tıkanıklığı vardır, bazı hastalarda sadece damar tıkanıklığı vardır.
Diyabetik ayakların yarısında damar tıkanıklığı olmasına rağmen bu ihmal edilir ve yara iyileşmesi gecikir.
Diyabetik ayaklarda küçük damarlarda tıkanıklık olmasına rağmen bu tıkanıklıkların açılması anjio ile mümkün olup yara iyileşmesini sağlamak açısından çok önemlidir.
Nasıl tanı koyarız?
uzun yıllar şeker hastalığı olan birinin ayağında yara olması ilk olarak diyabetik ayağı düşündürmelidir. Diyabetli hastalrın yarısında damar tıkanıklığının olduğu düşünüldüğünde hastaları bu açıdan değerlendirmek çok önemlidir. Damar tıkanıklığının araştırılması için renkli doppler ultrason ile kolay bir şekilde tanıya gidilebilir. Renkli doppler ultrason her girişimsel radyoloji uzmanın elinin altında bulunan kolay, güvenilir ve etkin bir tanı yöntemidir. Gereklilik halinde tomografi, MR anjiografi ile kesin tanı koyarız.
Tedavi
Diyabetik ayak multidisipliner olarak ortopedi, plastik cerrahi, enfeksiyon hastalıkları, girişimsel radyoloji uzmanları tarafından değerlendirilmesi çok faydalıdır. Diyabetik ayakta iyi yara bakımı ve enfeksiyondan korunma oldukça önemlidir. Diyabetik ayakların yarısında damar tıkanıklığı vardır. Eğer damar tıkanıklığı yoksa bu girişimsel radyolojinin uğraştığı alan olmayıp burada anlatılmayacaktır.
Eğer damar tıkanıklığı varsa girişimsel radyoloji tarafından anjio ile diz altındaki küçük damarlara ulaşılıp açılması son teknolojik gelişmelerle birlikte mümkün olmuştur. Ayak damarını besleyen damarın açılması ile yaranın iyileşmesi hızlanır, ayak kesilmekten kurtulmuş olur. Diyabetik ayaklarda genelde küçük damar tıkanıklıkları olduğunda balon veya ilaçlı balonlarla anjioplasti yapılmakta ve damar açıklığı sağlanmaktadır.